Przystanek to miejsce zatrzymania i postoju pojazdu komunikacji miejskiej w celu umożliwienia pasażerom wejścia/wyjścia z pojazdu. W celu jego oznaczenia stosowane były i są charakterystyczne tablice z symbolami bądź opisami.

zobacz także:

Obecnie stosuje się znaki drogowe D-15 oraz D-17 odpowiednio dla przystanku autobusowego i przystanku tramwajowego.

Znak D-15 Przystanek autobusowy

Znak D-17 Przystanek tramwajowy

Na znakach tych pojawiają się również różne symbole.
Na niektórych przystankach zobaczyć można znak D-15 bądź D-17 z symbolem A lub T - miniaturką znaku przystankowego stosowanego do połowy lat `90.

Przystanki "na żądanie" opatrzone zostały oznaczeniem "n/ż". Na tego typu przystankach zatrzymują się pojazdy po ówczesnym zasygnalizowaniu zatrzymania, machając ręką - stojąc na przystanku, lub za pomocą przycisku - znajdując się wewnątrz pojazdu.

Oznaczenie czasowe, np. "8:00-16:00" oznacza że przystanek funkcjonuje tylko w określonych godzinach, jako stały lub na żądanie.

Stałym elementem są także tabliczki z numerem, które oznaczają numer linii autobusu bądź tramwaju zatrzymującego się na danym przystanku. Jeszcze po 2000 roku stosowano tabliczki metalowe z malowanymi od szablonu cyframi. Od 2010 roku juz na wszystkich przystankach stosuje się elementy z plexi z wyklejanymi cyframi. Kwadratowe tabliczki w kolorze biały oznaczają linie zwykłe zarówno kursujące po Krakowie, jak i za jego granicami.

Tabliczki z tłem w kolorze żółtym oznaczają numer linii autobusu bądź tramwaju jadącego po tymczasowo zmienionej trasie.

Stosowane są również białe tabliczki z czerwonymi cyframi. Do 1999 roku takie oznaczenia posiadały linie autobusowe pospieszne. Obecnie oznacza się tak linie kursujące tylko w niedziele i święta.

Linie autobusowe nocne charakteryzują się czarnym tłem i białymi cyframi.

Tabliczki z tłem w kolorze niebieskim pojawiają się na przystankach w okresie dnia Wszystkich Świętych i oznaczają numer linii specjalnej autobusu bądź tramwaju kurusjącego w pobliże cmentarzy.
Zaczęto je stosować w 2000 roku w chwilu uruchomienia linii 9x i 9xx.

W 2011 roku zmienione zostały numery linii z 9x i 9xx na 8x i 8xx, gdyż kolidowały z numeracją linii autobusowych nocnych aglomeracyjnych. Czarny kolor cyfr zmieniony został na bardziej widzoczny - biały.

W 2010 roku na tabliczkach linii autobusowych kursujących do Lotniska w Balicach pojawił sie piktogram samolotu.

Często obok numeru linii (w szczególności linii tramwajowej) stosuje się również tabliczkę ze strzałką kierunkową, która określa kierunek w którym kursuje dana linia.
Obecnie w Krakowie oznaczenia numeru linii określa się według zasady:



Na przystankach zobaczyć można również takie tablice informacyjne:

"Przystanek podwójny"
oznacza, że na przystanku mogą zatrzymać dwa pojazdy (dwa autobusy, bądź dwa składy tramwajowe) i równocześnie otworzyć drzwi w celu wymiany pasażerów. Taki sposób wymiany pasażerów na większych punktach przesiadkowych zastowosano poraz pierwszy w 2005 roku.

"Przystanek początkowy i końcowy"
pojawia się na przystankach na pętlach (końcówkach) gdzie w tym samym miejscu dana linia zaczyna i końcy trasę. Na osobnych przystankach widnieją równiez tablice "Przystanek początkowy" i "Przystanek końcowy".

"Przystanek dla wsiadających" i "Przystanek dla wysiadających".
Za pomocą tych tablic oznacza się odpowiednio Przystanek dla wsiadających i wysiadających w przypadku odrębnych przystanków na pętli.

"Przystanek techniczny".
Oznacza miejsce, w którym możne zatrzymać się autobus bądź tramwaj w celu krótkiego postoju z powodu nietypowych uwarunkowań organizacyjno-ruchowych.

"Strefa Aglomeracyjna" lub "Strefa Podmiejska".
Oznacza się taką tabliczką przystanek znajdujący się poza granicami miasta Krakowa.

"Przystanek nieczynny".
Pojawia się na przystankach czasowo lub stale wyłączonych z eksploatacji.

Opracowanie: Michał Smajdor

Źródła:
» Notatki i obserwacje własne,
» Materiały i studia sekcji historycznej MPK Kraków, Nr 2, Rok 1987,
» Materiały i studia sekcji historycznej MPK Kraków, Nr 2, Rok 1988,
» Materiały i studia sekcji historycznej MPK Kraków, Nr 1, Rok 1990,
» Krakowski Autobus - w 75 lecie uruchomienia stałych linii autobusowych w Krakowie, Waldemar Brzoskwinia, Jacek Kołodziej, Muzeum Inżynierii Miejskiej 2002,
» Komunikacja Autobusowa w Krakowie 1927-2007, praca zbiorowa pod redakcją Jacka Kołodzieja, Kraków 2007,
» Kronika krakowskich linii tramwajowych 1882-2007, J. Osman, J. Koźmic, Kraków 2008
» Krakowskie Tramwaje, Jacek Kołodziej, Rybnik 2010