oznakowanie i sygnalizacja

Na niniejszej stronie przedstawione zostały zasady oznakowania oraz sygnalizacji świetlnej stosowane w komunikacji miejskiej w Krakowie. Sygnały drogowe ich znaczenie i zakres określony jest w odpowiednim rozporządzeniu. Sytuowane są po prawej lub lewej stronie, nad bądź na jezdni. Prowadzący autobusy muszą stosować się do obowiązujących przepisów i oznakowań jak inni uczestnicy ruchu drogowego. Prowadzący pojazdy szynowe stosują się do odrębnych oznakowań i sygnalizacji o czym poniżej.

Wszystkie przystanki, zarówno autobusowe jak i tramwajowe oznaczone są znakami drogowymi D-15 (Przystanek autobusowy) i D-17 (Przystanek tramwajowy). Więcej informacji na ten temat znajduje się w dziale oznaczenia przystanków.

zobacz także:

Znaki tramwajowe są umieszczane po prawej stronie toru, nad torem przeznaczonym dla danego kierunku ruchu albo między torami na słupach sieci trakcyjnej.

Znaki ostrzegawcze



Sygnalizacja świetlna
Ostrzega o zbliżaniu się do skrzyżowania, na którym tramwaj wzbudza wydzieloną dla siebie fazę.

Niebezpieczny zjazd
Ostrzega o znacznym spadku podłużnym toru tramwajowego, o wartości podanej na znaku (w promilach).

Stromy podjazd
Ostrzega o znacznym wzniesieniu toru tramwajowego, o wartości podanej na znaku (w promilach).


Znaki zakazu



Ograniczenie prędkości
Oznacza zakaz przekraczania prędkości określonej na znaku liczbą kilometrów na godzinę przez kierującego tramwajem jadącego torem, przy którym jest on umieszczony. Obowiązuje od miejsca do najbliższego rozwidlenia torów, tj. zwrotnicy rozjazdowej lub miejsca ustawienia znaku "Koniec ograniczenia prędkości".

Koniec ograniczenia prędkości
Oznacza koniec zakazu przekraczania prędkości określonej na znaku liczbą kilometrów na godzinę przez kierującego tramwajem jadącego torem, przy którym jest on umieszczony.

Blokada zwrotnicy
Oznacza zakaz wjazdu kierującego tramwajem pod urządzenie sterujące zwrotnicą, aż poprzedni tramwaj nie opuści zwrotnicy.

Stop - Zwrotnica eksploatowana jednostronnie
Oznacza zakaz wjazdu kierującego tramwajem na zwrotnicę bez zatrzymywania się przed zwrotnicą i obowiązek sprawdzenia, czy położenie iglicy jest prawidłowe.

Zakaz wysuwania stopni na przystanku w wagonach typu N8
Jeżeli znak taki umieszczony jest bezpośrednio przed przystankiem to nie wolno wysuwać stopni wagonu na tym przystanku.

Znaki nakazu



Przystanek techniczny
Oznacza miejsce, w którym można zatrzymać pociąg w celu krótkiego postoju z powodu nietypowych uwarunkowań organizacyjno-ruchowych.

Pierwszeństwo przejazdu przez łuk lub zwężony odcinek
Oznacza łuk lub zwężony odcinek, na którym pociąg tramwajowy nadjeżdżający od strony, w którą zwrócony jest ten znak ma pierwszeństwo przejazdu przed pociągiem tramwajowym nadjeżdżającym z przeciwnej strony.

Możliwość spotkania się pociągów tramwajowych
Oznacza łuk lub zwężony odcinek, w którym pociągi tramwajowe nie mogą wykonać manewru mijania. Pociąg tramwajowy, w którego stronę zwrócony jest ten znak musi bezwzględnie udzielić pierwszeństwa przejazdu pociągowi nadjeżdżającemu z przeciwnej strony.

Izolator sekcyjny
Oznacza miejsce zainstalowania izolatora sekcyjnego dzielącego sieć trakcyjną.

Granica zasilania
Oznacza miejsca, w których znajduje się granica zasilania sieci trakcyjnej z różnych podstacji.

Odłącznik sieciowy
Oznacza miejsce umieszczenia odłącznika sieciowego, wyłączającego napięcie na danym odcinku sieci trakcyjnej.

Odgromnik
Wskazuje słup trakcyjny, na którym umieszczony jest odgromnik.

Punkt zasilający
Wskazuje miejsce podłączenia kabla zasilającego sieć trakcyjną.

Punkt powrotny
Wskazuje miejsce podłączenia kabla powrotnego sieci trakcyjnej.

Jeszcze w 2005 roku stosowane były w/w znaki w innej kolorystyce:

Odłącznik sieciowy Odgromnik Punkt zasilający Punkt powrotny

Znaki informacyjne



Początek strefy zadziałania
Oznacza miejsce, w którym należy uruchomić nadajnik sterowania zwrotnicą.

Koniec strefy zadziałania
Oznacza miejsce, do którego można uruchomić nadajnik sterowania zwrotnicą.

Znaki te są umieszczane nad torem, na sieci trakcyjnej przeznaczonym dla danego kierunku ruchu.

sygnalizacja świetlna

Kierujący pojazdami wykonującymi odpłatny przewóz osób na regularnych liniach stosują się do specjalnych sygnałów świetlnych. Motorniczowie korzystają ze sygnałów typu ST, STK oraz SB. Kierowcy autobusów, podobnie jak w przypadku oznakowania, stosują się do sygnalizacji świetlnej jak inni uczestnicy ruchu drogowego. Jednak w przypadku, kiedy autobusy poruszają się po wydzielonych dla nich pasach ruchu, korzystają z sygnalizatora SB z dodatkową tabliczką z napisem BUS.
Sygnalizacja świetlna sterowana jest automatycznie. Rozróżnia się jej dwa typy: zwykłą i wzbudzaną.

Sygnalizacja zwykła wyświetla sygnały w zaprogramowanych odstępach czasu.
Sygnalizacja wzbudzana przełączana może być przez prowadzącego lub przez urządzenia zainstalowane w pojeździe.

Sygnały świetlne dla kierujących tramwajami nadawane przez sygnalizator ST, który składa się z dwóch opraw umieszczonych na słupie.
Sygnalizator ST
Sygnalizator ST.

Stosuje się również sygnalizatory kierunkowe STK, które dotyczą tramwajów jadących w kierunkach wskazanych przez strzałki umieszczone na tabliczce nad sygnalizatorem.
Sygnalizator STK
Sygnalizator STK.

Wyświetlane sygnały przez sygnalizatory ST i STK oznaczają:

zakaz wjazdu za sygnalizator
sygnał w kształcie kreski poziomej — zakaz wjazdu za sygnalizator.
zezwolenie na wjazd za sygnalizator
sygnał w kształcie kreski pionowej — zezwolenie na wjazd za sygnalizator.
zakaz wjazdu za sygnalizator
sygnał w kształcie migającej kreski pionowej — zakaz wjazdu za sygnalizator; sygnał oznacza jednocześnie, że za chwilę zapali się sygnał w kształcie kreski poziomej.


Sygnały świetlne dla kierujących tramwajami oraz autobusami nadawane przez sygnalizator SB, który składa się z trzech opraw umieszczonych na słupie. Jeżeli nie ma tabliczki z napisem BUS to dotyczy tylko tramwajów.

Sygnalizator SB
Sygnalizator SB dla prowadzących tramwaje.

Sygnalizator SB z tabliczką BUS
Sygnalizator SB z tabliczką BUS dla prowadzących autobusy i tramwaje.

Wyświetlane sygnały przez sygnalizatory SB oznaczają:

zakaz wjazdu za sygnalizator
sygnał w kształcie kreski poziomej - zakaz wjazdu za sygnalizator - odpowiednik światła czerwonego.
zakaz wjazdu za sygnalizator
sygnały w kształcie kreski poziomej i dwóch kropek - zakaz wjazdu za sygnalizator - odpowiednik światła czerwonego z żółtym; sygnał ten oznacza jednoczenie, że za chwilę zapali się sygnał w kształcie kreski pionowej.
zezwolenie na wjazd za sygnalizator
sygnał w kształcie kreski pionowej - zezwolenie na wjazd za sygnalizator w dowolnym kierunku - odpowiednik światła zielonego.
zakaz wjazdu za sygnalizator
sygnał w kształcie dwóch kropek - zakaz wjazdu za sygnalizator - odpowiednik światła żółtego; sygnał ten oznacza jednoczenie, że za chwilę zapali się sygnał w kształcie kreski poziomej.


W krakowskiej infrastrukturze stosowane są również sygnalizatory dodatkowe:

włącz
sygnał z napisem "włącz" — informacja dla prowadzącego pojazd by wzbudził sygnalizację za pomocą nadajnika podczerwieni.
czekaj
sygnał z napisem "czekaj" — informacja dla prowadzącego pojazd, że sygnalizacja została wzbudzona.
sygnalizacja wzbudzona
sygnał z symbolem "G" — informacja dla prowadzącego pojazd, że sygnalizacja została wzbudzona. W przypadku zgaszonego sygnału należy wzbudzić sygnalizację.
zamknąć drzwi
sygnał z symbolem "D" — informacja dla prowadzącego pojazd, że za chwilę nastąpi zmiana sygnału na szczelinę pionową - należy w tym czasie zamknąć drzwi.
Na nie których pętlach tramwajowych (m.in. Borek Fałęcki i Bronowice Małe) zamontowane są i funkcjonują sygnalizacje typowo drogowe typu S-1. Służą one informacji dla prowadzących o czasie odjazdu.

info

Opracowanie: Michał Smajdor

Źródła:
» Notatki i obserwacje własne