Chevrolet (Bielany) EFD 183

Chevrolet (Bielany) EFD 183
Autobusy marki Chevrolet EFD 183 zaczęły kursować po warszawskich ulicach w dniu 12 lipca 1937 roku. Pojawienie się tego typu pojazdu było efektem umowy licencyjnej Koncesjonowanej Wytwórni Samochodów "Lilpop, Rau i Loewenstein" S.A. z General Motors Corporation. GMC dostarczał podwozia "Chevrolet 183" (liczba 183 oznaczała rozstaw osi w calach - 4661 mm). W późniejszym czasie stosowano już podwozia wykonane w fabryce w Starachowicach. Karoserię wykonywały Zakłady Przemysłowe "Bielany" S.A. - stąd potoczna nazwa autobusu Chevrolet Bielany. Pojazd ten mógł zabrać 35 pasażerów. Łącznie w latach 1937-39 wyjechało 60 pojazdów tego typu. We wrześniu 1939 roku po wkroczeniu wojsk niemieckich do Stolicy cały tabor komunikacji miejskiej został przejęty przez okupanta. W czasie okupacji do Krakowa sprowadzono z Warszawy 12 autobusów, w tym 6 sztuk Chevroletów EFD 183. W styczniu 1940 roku uruchomiono linie wyłącznie dla pasażerów narodowości niemieckiej. Były to linie 3 (z ul. Długiej do Szpitala (dzisiejszy Szpital im. Narutowicza) oraz 5 (z ul. Mogilskiej do Lotniska w Rakowicach) jako przedłużenie linii tramwajowych. W kwietniu 1943 roku pojazdy przerobione zostały na napęd na gaz drzewny otrzymywany z suchej destylacji drewna. Wytwornica gazu znajdowała się w jednoosiowej przyczepie holowanej przez autobus lub wewnątrz pojazdu za miejscem kierowcy. W późniejszym czasie napęd autobusów przystosowano do spalania gazu sprężonego w butlach. Pod koniec 1944 roku cały tabor, za wyjątkiem jednej zdekompletowanej sztuki EFD 183, służył jako transport dla ewakuującego się niemieckiego wojska. Regularna komunikacja w Krakowie po wojnie zaczęła funkcjonować 17 maja 1945 roku, kiedy uruchomiono pierwszą linię kursującą na trasie Łagiewniki - Swoszowice. Obsługiwał ją ocalały Chevrolet EFD 183. Jego dalsze losy nie są znane.

dane techniczne

Producent podwoziaGeneral Motors Corporation
Producent nadwoziaZakłady Przemysłowe "Bielany" S.A.
Długośćb.d.
Szerokośćb.d.
Wysokośćb.d.
Roztaw osib.d.
Masa własnab.d.
Ilość miejsc35
Ilość miejsc siedzących26
Silnikbenzynowy, rzędowy, górnozaworowy
Skrzynia biegówmechaniczna, 3 biegowa
Prędkość max.80 km/h

zdjęcia


110

zdjęcia ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego


110

źródło: www.nac.gov.pl » Narodowe Archiwum Cyfrowe

legenda

xx 123 - zdjęcie pojazdu obecnie eksploatowanego
xx 123 - zdjęcie pojazdu testowanego
xx 123 - zdjęcie pojazdu któremu zmieniono numer taborowy
xx 123 - zdjęcie pojazdu wycofanego z eksploatacji
xx 123 - zdjęcie pojazdu historycznego

info

Opracowanie: Michał Smajdor

Źródła:
» Notatki i obserwacje własne
» Krakowski Autobus - w 75 lecie uruchomienia stałych linii autobusowych w Krakowie, Waldemar Brzoskwinia, Jacek Kołodziej, Muzeum Inżynierii Miejskiej 2002
» Komunikacja Autobusowa w Krakowie 1927-2007, praca zbiorowa pod redakcją Jacka Kołodzieja, Kraków 2007